Dolandırıcılık suçu, bir kimsenin hileli davranışlarla bir başkasını aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak kendisine veya başkasına yarar sağlamasıdır. Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) malvarlığına karşı işlenen suçlar arasında yer alan bu suç, Basit Dolandırıcılık ve Nitelikli Dolandırıcılık olmak üzere ikiye ayrılır.
Şanlıurfa ceza avukatı olarak bu yazımızda; TCK 158. maddesinde düzenlenen, cezası daha ağır olan ve Ağır Ceza Mahkemelerinin görev alanına giren Nitelikli Dolandırıcılık Suçu’nu tüm detaylarıyla ele aldık.
📚 İçindekiler
-
Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Nedir?
-
Nitelikli Dolandırıcılık Sayılan Haller (TCK 158)
-
Basit ve Nitelikli Dolandırıcılık Arasındaki Fark
-
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası
-
Etkin Pişmanlık ve Cezada İndirim (TCK 168)
-
Görevli Mahkeme ve Dava Süreci
-
Sıkça Sorulan Sorular
⚖️ 1. Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Nedir?
Nitelikli dolandırıcılık; suçun işleniş biçimi, kullanılan araçlar veya mağdurun içinde bulunduğu durumun suistimal edilmesi nedeniyle, yasa koyucunun daha ağır ceza öngördüğü dolandırıcılık türüdür.
Bu suçta fail, mağduru “hileli davranışlarla” aldatır. Buradaki hile, basit bir yalanın ötesinde, mağdurun denetim imkanını ortadan kaldıracak nitelikte, ustaca sergilenen bir oyundur.
📜 2. Nitelikli Dolandırıcılık Sayılan Haller (TCK 158)
TCK 158. maddesine göre bir dolandırıcılık suçunun “nitelikli” sayılabilmesi için aşağıdaki durumlardan biri aracılığıyla işlenmesi gerekir:
-
Dini İnanç ve Duyguların İstismarı: “Büyü bozma”, “cennetten arsa satma” veya “zekat toplama” bahanesiyle işlenen suçlar.
-
Kişinin İçinde Bulunduğu Tehlikeli Durumdan Yararlanma: Kaza geçiren veya zor durumda olan birine yardım etme bahanesiyle dolandırma.
-
Kamu Kurumlarının Araç Olarak Kullanılması: Kendisini polis, savcı veya asker olarak tanıtarak veya tapu, nüfus müdürlüğü gibi kurumların maddi varlıklarını kullanarak işlenen suçlar.
-
Bilişim Sistemlerinin Kullanılması: İnternet, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması (En yaygın türdür).
-
Basın ve Yayın Araçlarının Sağladığı Kolaylıktan Yararlanma: Gazete veya internet ilanıyla sahte ürün satışı vb.
🔍 3. Basit ve Nitelikli Dolandırıcılık Arasındaki Fark
Basit dolandırıcılık (TCK 157), yukarıdaki nitelikli haller dışında kalan ve 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası gerektiren temel suç tipidir. Ancak suç, TCK 158’deki araçlar (banka, internet, kamu kurumu vb.) kullanılarak işlenirse Nitelikli Dolandırıcılık oluşur ve ceza oranı ciddi şekilde artar.
⛓️ 4. Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Cezası
Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası, basit hale göre oldukça ağırdır:
-
Temel Ceza: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır.
-
Özellikli Haller: Eğer suç; kamu kurumlarının zararına işlenmişse, bilişim sistemleri (banka/kredi kartı) kullanılarak işlenmişse veya sigorta bedelini almak maksadıyla işlenmişse; hapis cezası 4 yıldan, adli para cezası ise suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
🤝 5. Etkin Pişmanlık ve Cezada İndirim (TCK 168)
Şanlıurfa Ağır Ceza avukatı olarak müvekkillerimize en çok hatırlattığımız husus “Etkin Pişmanlık” kurumudur. Fail, mağdurun zararını giderirse cezasında ciddi indirimler alabilir:
-
Dava Açılmadan Önce: Soruşturma aşamasında zarar tamamen ödenirse ceza 2/3 oranında indirilir.
-
Dava Açıldıktan Sonra (Hükümden Önce): Kovuşturma aşamasında zarar ödenirse ceza 1/2 oranında indirilir.
🏛️ 6. Görevli Mahkeme ve Dava Süreci
Nitelikli dolandırıcılık suçu ağır yaptırımlar içerdiğinden, yargılama görevi Ağır Ceza Mahkemelerine aittir. Şanlıurfa’da işlenen suçlarda yetkili merci Şanlıurfa Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Dava süreci, delillerin teknik analizi (HTS kayıtları, banka dekontları, IP adresleri) gerektirdiğinden, uzman bir Şanlıurfa ceza avukatı ile takip edilmesi, hürriyeti bağlayıcı cezaların önlenmesi açısından hayati önem taşır.
❓ 7. Sıkça Sorulan Sorular
Nitelikli dolandırıcılık suçunda uzlaşma var mıdır? Hayır, nitelikli dolandırıcılık suçu uzlaşma kapsamında değildir. Şikayet geri çekilse bile kamu davası devam eder.
İnternetten sahte ürün satmak hangi suça girer? Bilişim sistemleri araç olarak kullanıldığı için TCK 158/1-f maddesi uyarınca Nitelikli Dolandırıcılık suçunu oluşturur.
Hukuki Destek ve Danışmanlık Hakkınızda açılmış bir dolandırıcılık davası varsa veya dolandırıcılık mağduruysanız, sürecin profesyonelce yönetilmesi için Çağlayan Hukuk ve Danışmanlık Bürosu kurucusu Av. Emin Can ÇAĞLAYAN ile iletişime geçebilirsiniz.
